حوزه علميه ميراث ائمه معصومين(ع) است... نبايد حوزه‌های علميه را تضعيف كرد

ولادت با سعادت امام عسكري(ع) را خدمت امام زمان(عج) و همه شيعيان و مسلمانان و شما اساتيد بزرگوار، فضلاي محترم، مهمانان عزيز حاضر در جلسه تبريك و تهنيت عرض مي‌‌كنم.

همچنين در آستانه وفات حضرت معصومه(س) قرار داریم که منشأ همه اين بركات در حوزه‌‌هاي علميه هستند. رحلت اين بانوی مکرم را تسلیت گفته و ان شاء الله به دعاي اين حضرت، ما و علماي حوزه و حوزه‌‌های مقدسه موفقيت‌‌هاي بيشتري را پيدا كنند.

وظيفه من اولاً تشكر از زحمات پژوهشگرانی است كه افتخار داريم در مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) خدمت‌‌شان هستيم، مركز تخصصي ائمه اطهار(ع) كه بخش كلامي اين مجموعه است، و نیز مركز تخصصی تفسير که بحمدالله آثار و بركات بسيار خوبي را در طول اين 20 سال داشته‌اند و بحمدالله هم اساتيد بزرگي را پرورش و تحويل حوزه‌‌ي علميه داده و هم در بخش پژوهش همان طور که ملاحظه مي‌‌فرمائيد آثار بسيار مهمي را تحقیق و به چاپ رسانده است. اينها همه از بركات ائمه اطهار(ع) و از عنايات خداي تبارك و تعالي است كه ما بايد شاكر آن باشيم.

در زندگي امام عسكري(ع) يك نكته‌‌ي برجسته ـ ولو همه‌‌ي حيات اين حضرت و ساير ائمه معصومين(ع) برجسته است اما يك بخشي كه شاید يك مقدار برجستهتر باشدـ اين است كه تكليف شيعه را در زمان غيبت كاملاً مشخص كردند. هرچند وظیفه مردم در رجوع به علما و نیز وظیفه علماي شيعه در قبال مردم از صدر اسلام در كلمات رسول خدا(ص) و دیگر ائمه بیان شده مثل اين جمله‌‌ي معروف امام صادق(ع): «مَنْ كَانَ مِنْكُمْ قَدْ رَوَى حَدِيثَنَا وَ نَظَرَ فِي حَلَالِنَا وَ حَرَامِنَا وَ عَرَفَ أَحْكَامَنَا فَارْضَوْا بِهِ حَكَماً فَإِنِّي قَدْ جَعَلْتُهُ عَلَيْكُمْ حَاكِماً» كه يكي از رواياتي است كه بسيار بسيار مهم است و اساس روحانيّت شيعه و اساس حوزه‌‌هاي علميه در چنين تعابيري نهفته است. اما در زمان امام عسكري(ع)، اين مسئله خيلي روشن‌‌تر و با تكرار و عنايات بيشتر بیان شده است، يعني ائمه(ع)، مخصوصاً امام عسكري(ع) كه مي‌‌دانستند امام بعدي در پرده غيبت خواهد بود نسبت به رجوع مردم به علماي شيعه تعابير بسيار عجيبي دارند.

اين روایت معروف «مَنْ كَانَ مِنَ الْفُقَهَاءِ صَائِناً لِنَفْسِهِ، حَافِظاً لِدِينِهِ، مُخَالِفاً لِهَوَاهُ، مُطِيعاً لِأَمْرِ مَوْلَاهُ فَلِلْعَوَامِّ أَنْ يُقَلِّدُوهُ» از امام عسكري(ع) است كه محور براي دين‌‌شناسي، محور فهم و بيان دين و معرفی علماي شيعه آن هم با اين خصوصياتي است كه در اين روايت آمده است.

يا روايت ديگري كه آن حضرت(ع) از والد مكرّمشان امام هادي(ع) نقل مي‌‌‌كنند: «لَوْلَا مَنْ يَبْقَى بَعْدَ غَيْبَةِ قَائِمِنَا مِنَ الْعُلَمَاءِ الدَّاعِينَ إِلَيْهِ وَ الدَّالِّينَ عَلَيْهِ وَ الذَّابِّينَ عَنْ دِينِهِ بِحُجَجِ اللهِ وَ الْمُنْقِذِينَ لِضُعَفَاءِ عِبَادِ اللهِ مِنْ شِبَاكِ إِبْلِيسَ وَ مَرَدَتِهِ وَ مِنْ فِخَاخِ النَّوَاصِبِ الَّذِينَ يُمْسِكُونَ قُلُوبَ ضُعَفَاءِ الشِّيعَةِ كَمَا يُمْسِكُ السَّفِينَةَ سُكَّانُهَا لَمَا بَقِيَ أَحَدٌ إِلَّا ارْتَدَّ عَنْ دِينِ اللهِ، أُولَئِكَ هُمُ الْأَفْضَلُونَ عِنْدَ اللهِ عَزَّوَجَلَّ» اگر در زمان غيبت، حجت‌‌‌‌های ما نباشند، علمايي كه مردم را به سوی خدا فرا خوانده و راهنمای آنها به سوی دين خدا هستند، همه مردم به سمت ارتداد مي‌‌‌روند. نه اينكه اجبار بر اين امر باشد بلكه به اين معناست كه حفظ دين منحصر به اين گروه است.

البته روشن است كه ما صرف لباس را مقوّم نمي‌‌‌دانيم بلکه این راه و مسير مقوّم است. همين كه انسان بتواند بر قرآن و سنّت احاطه و تسلط پيدا كند، همين راهي كه در حوزه‌‌هاي علميه وجود دارد و ما راه ديگري سراغ نداريم كه متضمن چنين معارف و منابعي باشد.

نتيجه اين مختصر عرايض اين است كه همه ائمه(ع)، بالخصوص امام عسكري(ع) مكرراً تاکید فرموده‌اند که در زمان غيبت، حوزه‌‌هاي علميه و مراجع عظام و فقها هستند که حافظان و نگهبانان دين بوده و مردم بايد به اينها مراجعه كنند.

اين از معارف دین و دستورهاي ائمه معصومين(ع) است و ما مي‌‌‌بينيم در طول بيش از هزار سال که از زمان غيبت می‌گذرد اين امر محقق شده و اين مجرد يك خبر كه دليلی بر آن نباشد نيست. در هر عصري علما و فقهاي آن زمان، دين را كاملاً حفظ كرده و آن را متکامل‌تر از قبل به امانت به نسل‌‌‌هاي آينده منتقل كردند.

تاريخ به خوبی گواه است که حوزه‌‌هاي علميه با وجود مخالفت‌‌‌هاي حكومت‌‌‌هاي معاند دنبال اين بودند كه تحقيقات عميق‌‌‌تري را به جامعه بشري ارائه داده و خدمت بيشتري را به مردم و دين داشته باشند، تا مي‌‌‌رسد به زمان انقلاب اسلامي ايران كه واقعاً امروز ما اگر بخواهيم با يك نگاه منصفانه در مورد حوزه‌‌هاي علميه صحبت كنيم می‌توانیم با قاطعیت بگوییم حوزه خدمات بسیار فراواني را در مسائل علمي و پژوهشي نه فقط به شیعیان و مردم ایران بلکه به بشريت ارائه داده است. در همين مركز فقهی اندیشمندانی غیرمسلمان به صورت فردي و گروهي حضور یافته و نسبت به مسائل فقهي و معارف ديني مطالبی را که در صدد تحقیق بودند گفتگو کرده‌‌‌ایم.

يك خانم غیرمسلمان از يكي از كشورهاي غربي درخواست کرد که من راجع به تلقيح مصنوعي تحقيق مي‌‌‌كنم، به کشورهای مصر و عربستان و بعضي از كشورهاي ديگر هم رفته‌‌‌ام، اما بهترين و عميق‌‌‌ترين تحقيقات را در فقه شيعه ديده‌‌‌ام. لذا اينجا آمده‌‌‌ام تا مطالب مهمي را که در ذهن من نسبت به اين مسائل و مباني فقهي شيعه وجود دارد، روشن کنید.

امروز حوزه‌‌ي علميه‌‌ي قم مطالب و تحقيقات زيادي براي ارائه دارد، دست ما خالي نيست ما در مسائل فقه‌‌‌‌هاي مضاف نظیر فقه پزشکی، فقه سیاسی، اقتصادی، رسانه و... حرف برای گفتن زیاد داریم. این فقط در بخش فقه است.

در همين مركز تخصصي ائمه اطهار(ع)، عميق‌ترين مباحث در باب وهابيت و سلفي‌‌‌گري در حوزه‌‌هاي علميه مطرح شده است. چرا برخی چشم خود را بسته و ناجوانمردانه به حوزه‌‌هاي علميه حمله مي‌‌‌كنند؟ آيا اين دلسوزي براي انقلاب و اسلام است؟ ‌آيا اين منصفانه است كه ما بدون اطلاع از تحقيقات، پژوهش‌‌‌ها و حركت‌‌‌هاي علمی گسترده‌ای كه در اين حوزه مقدسه انجام شده در موردش حرف بزنیم؟

امروز اگر مسئله‌‌‌ي سلفي‌‌‌گري را خود سني‌‌‌ها بخواهند مطرح كنند آن را خيلي بي‌‌‌آب و رنگ مطرح مي‌‌‌كنند اما در اين مركز با برگزاری نشست‌‌‌های علمی متعدد ابعاد گوناگون سلفیه مطرح و تاکنون دوازده جزوه به چاپ رسیده که به زبان انگليسي هم ترجمه شده و همين روزها إن شاء الله به چاپ می‌رسد، چون معتقديم اين مطالب می‌تواند به صورت دقيق سلفي‌گري را به دنيا و دانشگاه‌‌‌‌هاي دنيا معرفي كند، چرا بي‌‌‌انصافي مي‌‌‌كنند؟

البته مراكز پژوهشی ديگري هم در حوزه وجود دارد که هر مركزي به سهم خودش مشغول فعالیت است. آيا اين خدمت به اسلام و خدمت به انقلاب است كه ما چشم‌‌‌مان را ببنديم و بگوئيم حوزه‌‌‌‌ي علميه در اين چهل سال چه كرده است؟ نه تنها كاري نكرده است بلكه به 40 سال قبل برگشته؟! آيا اين تديّن است، آيا اين عقل است؟ آيا اين انصاف است؟

بيائيد به حوزه‌‌هاي علميه و اين مراكز را مشاهده کنید، اگر ديديد اين مراكز كاري نكرده‌‌‌اند آنگاه صدايتان بلند شود، آن وقت از اين تريبون‌‌‌ها كه امانت است ولي رعايت امانتداري نمي‌‌‌كنيد و ضربه مي‌‌‌زنيد به قداست مكاني كه بايد در آن مردم را به اسلام دعوت كنيد. مگر ائمه شيعه(ع) و امام عسكري(ع) اين همه راجع به حوزه‌‌هاي علميه و علماي شيعه تاکید نفرموده‌‌اند؟ شما پيرو چه كساني هستيد؟ اگر پيرو ائمه هستيد، اين علماء طبق دستور اسلام، در هر زماني به وظايف خودشان عمل كرده‌اند، منتهي هر كسي به اندازه‌‌ي توانايي خودش.

من واقعاً نمي‌‌‌خواهم ادعا كنم و خدا نكند بخواهم توفیقات این مرکز را مربوط به خودم يا حتي شخص مرحوم والدم بدانم، اما اين مركز اگر عنايت خداي تبارك و تعالي و دعاي ائمه معصومين(ع) نبود اين توفيقات را نداشت. امروز صدها نفر از همين مركز در همين حوزه مقدسه سطوح عالي را تدريس مي‌‌‌كنند، از همين مركز تحقيقات عميقي در شئون مختلف ارائه شده كه برخی از آنها در این مراسم رونمایی خواهد شد.

اما عرض بنده اين است كه راجع به حوزه‌‌ها منصفانه قضاوت كنيم، اين همه كار انجام شده است. البته مشكل حوزه‌‌ها اين است كه تا حالا نتوانسته‌‌اند راه مناسبی برای ارائه اين زحمات و اين تحقيقات به جامعه بشري داشته باشند.

الآن از پژوهش‌‌‌های حوزه علميه قم، حوزه‌‌ي علميه نجف هم خبر ندارد چه برسد به حوزه‌‌هاي اهل‌‌‌سنت، چه رسد به دانشگاه‌‌‌‌هاي اروپا و مراكز غربي. ما طريقي نداريم. بايد مسئولين محترم نظام در این جهت به کمک حوزه‌‌هاي علميه بيايند. بيشترين آمار چاپ كتاب در مسائل ديني مربوط به حوزه‌‌هاي علميه است، بدون اينكه از آن تشريفات و امتيازات مراكز ديگر بهره‌‌‌مند باشد.

يك محققي ده إلي بيست سال زحمت می‌کشد، الآن بعضي از كتبي كه در اينجا چاپ شده محققين ما بيش از 10 سال در موردش کار كرده‌اند، ولي اينها همينطور در داخل اين مجموعه‌‌‌ها می‌ماند، حتي در قُم هم منتشر نمي‌‌‌شود. الآن از قمي‌‌‌ها بپرسيم در اين مركز چه خبر هست؟ خبر ندارند.

البته حق دارند چون اطلاع درستي ندارند فوقش مي‌‌‌گويند يك عده از طلاب مشغول درس و بحث هستند. بايد زحماتی را که حوزه‌‌ها متحمل شده‌اند قدر بدانيم، البته نمي‌‌‌خواهيم ادعا كنيم آنچه كه بايد بشود شده است، هيچ كس چنين ادعايي ندارد ولي كار فراوان شده است. ما امروز فضلاي بسيار قوي، برجسته و محقق تربیت کرده‌ایم كه مشغول بررسي مسائل جديد هستند و آثارش ان شاء الله در آينده منتشر خواهد شد.

علي أي حال حوزه علميه ميراث ائمه معصومين(ع) است. اینکه ما مي‌‌‌گوئيم حوزه امام زمان، فقط شعار و عنوان تشريفاتي نيست بلکه اين ميراث ائمه طاهرين(ع) است. نبايد حوزه‌‌هاي علميه را تضعيف كرد، تخريب حوزه‌‌هاي علميه تخريب انقلاب و نظام است.

واقعاً انسان متحیر است چرا اينقدر با بي‌‌‌توجهي يا بالاتر از بي‌‌‌توجهي، مسائلي را مطرح مي‌‌‌كنند كه دل انسان از اين حرفها خون مي‌‌‌شود، آيا تخريب حوزه‌‌هاي علميه آن هم از تريبون‌‌‌هاي عمومي و با ادعاهاي دروغ، تقويت نظام است؟

شما كه خود را دلسوز نظام می‌دانید، از هر عاقلي بپرسيد مي‌‌‌گويند اين تقويت نظام نيست، اگر اشكالي وجود دارد بايد خدمت علما، مراجع بزرگ و محققين ما برسید و آن را از نزديك مطرح كنيد تا جواب بگیرید. اینکه همينطور يك عناوين و يك تهمت‌‌‌هايي را نسبت به حوزه ردیف کنید، ضربه به اسلام و تشیع و ضربه به انقلاب است.

اميدواريم كه اين مراكز در حوزه موفق‌‌‌تر باشند، الحمدلله توفيقات بسيار زيادي بوده و لازم است اين صداي ما به بيرون از قم و به آن مراكزي كه آگاهانه یا ناآگاهانه دنبال تضعيف حوزه هستند، البته دشمان كور خواندند، حوزه را نمي‌‌‌توانند تضعیف و خاموش كنند حوزه متقوم به يك اموري است كه به بركت علم و معنويت و درايت و بصيرت و سياست، سياستي كه امام راحل عظیم الشأن به اين حوزه ياد داد حركت مي‌‌‌كند و اينطور نيست كه از اين حرفها كسي يا گروهي يا مركزي متوقف شود! ولي به دوستان ناآگاه مي‌‌‌گوئيم كه مراقبت كنند.

اميدواريم خدا همه اين اعمال را مقبول درگاه خودش قرار بدهد.